राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी एक दिलासादायक बातमी आहे. गेल्या काही दिवसांपासून सक्रिय असलेल्या मान्सूनने आता राज्याच्या बहुतांश भागातून माघार घेण्यास सुरुवात केली आहे. हवामान तज्ज्ञ पंजाब डख यांच्या अंदाजानुसार, लवकरच राज्यातून पाऊस पूर्णपणे निरोप घेणार असून, थंडीची लाट (Winter Season) दाखल होणार आहे.
शेतकऱ्यांनी रब्बी हंगामाची तयारी करताना काय काळजी घ्यावी आणि आगामी काळात हवामानात कोणते बदल होतील, याची सविस्तर माहिती खालीलप्रमाणे आहे.
१. पावसाची स्थिती आणि मान्सूनची माघार
राज्यात सध्या पावसाचा जोर कमी होत असला तरी, पुढील काही दिवस तुरळक पावसाची शक्यता आहे.
- आजचा (३१ ऑक्टोबर) अंदाज: आज फक्त काही भागांमध्ये विखुरलेल्या स्वरूपात हलक्या सरींची शक्यता आहे, विशेषतः उत्तर महाराष्ट्रात पावसाचा जोर किंचित जास्त राहू शकतो.
- पावसात लक्षणीय घट (१ नोव्हेंबरपासून): उद्या, १ नोव्हेंबरपासून राज्याच्या बहुतांश भागातून पावसाचा जोर लक्षणीयरित्या कमी होईल आणि चांगले सूर्यदर्शन मिळेल.
- तुरळक पावसाची शक्यता (१ ते ३ नोव्हेंबर): या काळात नाशिक, नंदुरबार, धुळे, अहमदनगर, छत्रपती संभाजीनगर, सोलापूर, सांगली, बीड, परभणी आणि जालना यांसारख्या काही जिल्ह्यांमध्ये तुरळक पाऊस पडू शकतो.
- राज्यातून माघार: राज्यातून पाऊस ४ नोव्हेंबरपासून कायमस्वरूपी माघार घेण्यास सुरुवात करेल आणि ७ नोव्हेंबरपर्यंत तो संपूर्ण महाराष्ट्रातून निघून जाईल.
२. थंडीचे आगमन आणि वातावरणातील बदल
राज्यातून पाऊस जाताच वातावरणात मोठा बदल दिसून येणार आहे, ज्यामुळे हिवाळ्याची चाहूल लागेल.
- थंड वाऱ्यांची सुरुवात: ३ नोव्हेंबरपासून राज्यात थंड वाऱ्यांची सुरुवात होईल.
- दाट धुके आणि धुळीचे प्रमाण: १ ते ४ नोव्हेंबर या काळात राज्यात धुई, धुके आणि धुरळीचे प्रमाण खूप वाढणार आहे. हे धुके इतके दाट असेल की, दिवसाही वाहन चालवताना गाडीच्या लाईट्सचा, विशेषतः पिवळ्या लाईट्सचा, वापर करणे आवश्यक ठरेल.
- थंडीची दमदार सुरुवात: ७ नोव्हेंबरपासून राज्यात सर्वत्र थंडी जाणवण्यास सुरुवात होईल.
- थंडीची पहिली लाट (४ ते ५ नोव्हेंबर): नंदुरबार, धुळे, जळगाव, बुलढाणा, परतवाडा, अचलपूर, दर्यापूर, मोर्शी आणि अमरावती (विदर्भ व उत्तर महाराष्ट्र) या पट्ट्यात थंडीची पहिली लाट सुरू होईल.
- संपूर्ण राज्यात थंडीचा प्रभाव: ही थंडी ६ नोव्हेंबरला मराठवाड्यापर्यंत आणि ७ नोव्हेंबरपर्यंत दक्षिण महाराष्ट्राच्या भागांत पसरेल. ८ नोव्हेंबर रोजी संपूर्ण राज्यात थंडीचा प्रभाव जाणवेल.
३. शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचा कृषी सल्ला
थंडी सुरू होत असल्यामुळे रब्बी हंगामातील पिकांसाठी शेतकऱ्यांनी त्वरीत नियोजन करणे आवश्यक आहे.
| पिकाचा प्रकार | शेतकऱ्यांसाठी सल्ला (७ नोव्हेंबरनंतर) |
| द्राक्ष बागायतदार | थंडी सुरू होत असल्यामुळे ७ नोव्हेंबरनंतर औषधांची तयारी सुरू करावी. |
| कांदा रोपे | कांदा रोपे टाकणाऱ्या शेतकऱ्यांनी आता रोपे टाकण्यास सुरुवात करावी. |
| रब्बी पेरणी (हरभरा, ज्वारी) | ज्या शेतकऱ्यांची पेरणी राहिली आहे, त्यांनी शेतात जसा वाफसा (पेरणीयोग्य ओलावा) होईल, तसे त्वरित पेरणी करून घ्यावी. |
| सर्व पिके | अलीकडील पावसामुळे, बियाण्याला औषध लावून (Seed Treatment) पेरणी करण्याचा सल्ला दिला आहे. |