लाडकी बहीण योजनेची e-KYC प्रक्रिया पूर्ण केल्यानंतरही अनेक महिलांच्या खात्यातील हप्ते कायमस्वरूपी बंद होण्याची किंवा यापूर्वी मिळालेली रक्कम सरकारकडून वसूल होण्याची शक्यता आहे.
Ladki Bahin Yojana E-KYC
योजनेच्या लाभार्थ्यांची पात्रता तपासण्यासाठी सरकारने e-KYC ची मुदत 18 नोव्हेंबरपर्यंत दिली आहे. आधार कार्ड आणि बँक खात्याच्या संलग्नतेमुळे, आता कुटुंबाची आर्थिक आणि सामाजिक माहिती सरकारला सहज उपलब्ध होत आहे. त्यामुळे तुम्ही अपात्र ठरल्यास काय होऊ शकते आणि त्यासाठी नेमके कोणते निकष महत्त्वाचे आहेत, हे सविस्तर जाणून घ्या.
हप्ता बंद होण्याची किंवा वसुलीची मुख्य कारणे
ई-केवायसी पूर्ण केल्यानंतरही खालील प्रमुख कारणांमुळे महिला अपात्र ठरून त्यांचे हप्ते बंद होऊ शकतात किंवा मिळालेली रक्कम वसूल होऊ शकते:
1. उत्पन्नाची मर्यादा आणि आयकर (ITR) भरणे
- वार्षिक उत्पन्न: तुमच्या कुटुंबाचे (पती किंवा वडिलांचे) वार्षिक उत्पन्न अडीच लाख (₹ 2,50,000) रुपयांपेक्षा जास्त असल्यास, तुम्ही या योजनेसाठी अपात्र ठरू शकता.
- आयकर भरणारे कुटुंब: कुटुंबातील (पती किंवा वडील) कोणताही सदस्य आयकर (Income Tax Return – ITR) भरत असल्यास, त्या महिलेला योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
2. सरकारी आणि राजकीय संबंध
खालीलपैकी कोणताही सदस्य तुमच्या कुटुंबात (पती किंवा वडील) असल्यास, तुम्हाला योजनेचा लाभ मिळणार नाही:
- सरकारी कर्मचारी: कुटुंबातील सदस्य राज्य किंवा केंद्र सरकारच्या सेवेत नोकरीस (आणि त्यांचे उत्पन्न अडीच लाखांपेक्षा जास्त) असल्यास.
- राजकीय पदे: कुटुंबातील सदस्य विद्यमान खासदार (MP), आमदार (MLA) असतील.
- स्थानिक स्वराज्य संस्था: स्थानिक स्वराज्य संस्था, मंडळे (Boards) किंवा महामंडळे (Corporations) यामध्ये अध्यक्ष, उपाध्यक्ष, संचालक किंवा सदस्य यांसारख्या पदांवर कार्यरत असतील.
3. वाहनांची मालकी
- चारचाकी वाहन: कुटुंबातील (पती किंवा वडील) कोणत्याही सदस्याच्या नावावर ट्रॅक्टर वगळता दुसरे कोणतेही चारचाकी वाहन नोंदणीकृत असल्यास, त्या कुटुंबातील महिलेचा हप्ता बंद होईल.
4. इतर सरकारी योजनांचा लाभ
- इतर पेन्शन योजना: जर तुम्हाला संजय गांधी निराधार योजना किंवा श्रावणबाळ सेवा निवृत्ती योजना यांसारख्या इतर कोणत्याही योजनेतून ₹1500 रुपये मिळत असतील, तर लाडकी बहीण योजनेचा हप्ता तुम्हाला मिळणार नाही.
लाडकी बहीण योजनेसाठी मूलभूत पात्रता निकष
लाभासाठी पात्र ठरण्यासाठी प्रत्येक महिलेने खालील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- रहिवासी: अर्जदार महिला महाराष्ट्राची कायमची रहिवासी असणे बंधनकारक आहे. इतर राज्याच्या व्यक्तींनी लाभ घेतल्यास वसुली होऊ शकते.
- वय: महिलेचे वय किमान 21 वर्षे पूर्ण असावे.
- बँक खाते: लाभार्थ्याकडे स्वतःचे आधार लिंक असलेले बँक खाते (DBT सक्षम) असणे आवश्यक आहे.
- रेशन कार्ड मर्यादा: एका शिधापत्रिकेवर (रेशन कार्ड) केवळ एक विवाहित आणि एक अविवाहित महिला या योजनेचा लाभ घेऊ शकते. या मर्यादेपलीकडे लाभ घेतल्यास हप्ता बंद होईल.
गंभीर सूचना: अपात्रता सिद्ध झाल्यास काय होईल?
ई-केवायसी प्रक्रियेतून मिळालेल्या माहितीच्या आधारावर, जर तुम्ही वरीलपैकी कोणत्याही निकषात बसत नसाल आणि अपात्र ठरलात, तर:
- हप्ते कायमस्वरूपी बंद होतील.
- योजनेतून मिळालेले सर्व पैसे सरकारकडून तुमच्याकडून वसूल केले जाऊ शकतात.
- तुमचे बँक खाते गोठवले (Freeze) जाण्याची शक्यता आहे.
लाभार्थ्यांनी ही माहिती लक्षात घेऊन, आपली पात्रता तपासून घ्यावी आणि अपात्र असल्यास त्वरित योजनेतून बाहेर पडणे उचित ठरू शकते.
